Het is weer oktober. En dus houd ik me deze weken bezig met een speciaal radioprogramma dat ik al zeventien jaar maak:  een radioprogramma met uitvaartmuziek, aangevraagd door luisteraars.

Toen ik begon bij De Sandwich, op Radio 2 op zondagochtend, was het al een traditie om elk jaar rond 1 november een uitzending te maken met “Ultieme Muziek”. Zo noemt presentator Jacques Klöters de muziek die op uitvaarten te horen is. We vragen luisteraars welke muziek ze zelf zouden willen laten klinken op hun begrafenis of crematie, of welke muziek indruk maakte tijdens een bijgewoonde uitvaart. 

Honderden verzoeken

Elk jaar weer komen er honderden verzoeken binnen, en is het een behoorlijke klus om er een indrukwekkend en afwisselend programma van te maken. Uiteraard draaien we wel één of twee liedjes die heel populair zijn, maar verder gaat het ons vooral om de bijzondere nummers. Veel luisteraars schrijven een korte motivatie, zodat we snappen waarom hun keuze de Ultieme Muziek is. En dat kunnen best bijzondere motivaties zijn: een man die veel  in de Marokkaanse gemeenschap van Nederland verkeerde werd tijdens de plechtigheid herdacht met Farewell Shalabiye van NO Blues. Muziek uit favoriete vakantielanden wordt vaak aangevraagd: een droevig klinkende Portugese fado, of Svem kan segla voor iemand die vaak in Zweden was.  Sommige mensen willen de nabestaanden een levenswijsheid meegeven (Leven zonder angst of Enjoy yourself it’s later than you think) of vertellen hoe zij de dood zien (I can see clearly now of The last mile of the way). Verder lees ik prachtige odes aan overleden partners, maar ook verhalen over familieruzies, geheime liefdes en groot verdriet.

Mooie verzoeken

Het onderwerp fascineerde me meteen. Voordat ik muzieksamensteller van De Sandwich werd had ik er nooit over nagedacht, nu werd ik geraakt door de overstelpende hoeveelheid aanvragen en mooie verzoeken die binnenkwamen. Ik heb vanaf het begin alle aanvragen in een document bewaard, op onderwerp of met delen van teksten, met het idee er een keer iets mee te doen. Ik wilde in eerste instantie een website maken zodat iedereen inspiratie kon opdoen of troost kon vinden in tekst en muziek. Ondoenlijk, bleek, want muziek is natuurlijk goed beschermd door het auteursrecht. Ik ben gaan praten met alle grote uitvaartmaatschappijen in Nederland, maar ook daar kwam geen werkbaar plan uit.

Verzamelen en digitaliseren

In de loop der jaren kwamen er steeds meer mensen naar me toe voor advies. Ik ontcijferde voor een winkelier uit mijn dorp een vergeeld kladblaadje met fonetisch opgeschreven titels, en het lukte me om de gewenste muziek te verzamelen. Zo wilde ik wel meer mensen helpen, en dus begon ik mijn muziekadviesbureau voor de uitvaart. Ik sprak met een paar kleinere uitvaartbedrijven in de buurt die me gingen inschakelen als ze problemen ondervonden. Het muziekadvies breidde zich uit naar praktische hulp: soms gewoon nabestaanden helpen met het verzamelen en digitaliseren van gewenste muziek, soms muziek inkorten of juist verlengen, zorgen dat iets op goede kwaliteit op cd gebrand wordt enzovoorts. Ondertussen groeit mijn bedrijf nog steeds en help ik zo’n vijftig uitvaartbegeleiders. Ik vind het heel dankbaar werk, en voor mezelf ook zeer bevredigend want ik kan mijn brede muziekkennis goed inzetten. Binnenkort ga ik zelfs bij een uitvaartopleiding lesgeven in “de digitale muziekwereld”.

Maar nu ga ik weer eens aan het werk. Ik zag al weer een aantal verzoeken voor de komende uitvaart-uitzending binnenkomen en die ga ik beluisteren voor ze op de groslijst komen.